Wij zijn nu aan de noordkant van het Castellum (33:13) en deze bebouwing is eigenlijk precies op de plek waar de stenen muur, en daarvoor onder weer, de houten voorlopers van de omwalling hebben gestaan. Het omloopkanaal is net buiten de grachten van het Romeins Castellum aangelegd, veel later in de 16^e of 17^e eeuw. Heel dicht buiten de grachten werd de militaire Vicus, het dorpje dat bij het fort hoorde, gebouwd. De opgravingen in de Samsomlaan zijn nooit gepubliceerd. In de 90er jaren was niet bekend of het nu onderdeel van het Castellum was of van het dorpje (Vicus) eromheen. Nu zijn wij met een groep archeologen en stagiaires de oud opgravingen van Alphen aan den Rijn en daarna ook Zwammerdam en Leiden aan het kijken, eigenlijk willen wij de hele Rijn af omdat wij willen onderzoeken wat weten wij nu eigenlijk van?  Waar zijn de opgravingen geweest van die Vicus in Alphen aan den Rijn?

Als een gebied veroverd was (34:27) hadden de Romeinen er baat bij dat de mensen hun welwillend was. Er kon dan handel gedreven worden en als de Romeinen een Castricum (een kamp) oprichtte dan hadden zij de boeren en andere nodig om voor te zorgen dat er voedsel in het kamp kwam. Handel werd gedreven, stoffen, kledij en hout, eigenlijk alles wat de Romeinen niet zelf hoefde aan te dragen. Er werd een beetje geruild en op andere manieren brachten de Romeinen het geldwezen in en konden de boeren dan het geld krijgen en dan ook weer aan de Romeinen betalen.

Julia: De Julianastraat was vroeger, in de Romeinse tijd, ook al een soort winkel straat met eettentjes, cafétjes, prostituees, vrouwen met kinderen, de handelaren en de ambachtslui. Wij gaan ervan uit dat in de Vicus, niet de inheemse bevolking heeft gewoond maar wel dat zij hier in een Vicus kwam, naar de markt bijvoorbeeld en dat daar de uitwisseling ontstond. De koeien werden meegenomen voor het leger en dan werd er al geruild of betaald met geld. De boerderijen van de oorspronkelijk bewoners, die in het achterland van het Romeinse rijk contact moeten hebben gehad met het leger, met de Vicus bewoners. Het moet wel een nauw contact zijn geweest over en weer.

Gedicht

Wij verweren en vechten tegen Kaninafaten en Bataven en tegen de kou van het noorden.

Het landschap ruig en onbedwingbaar – Hier loopt de noordelijke grens, de Limes.

Lugdunum Batavorum en Brittannia de Rijn is onze verbinding.

Keizer Caligula gaf opdracht voor het fort, het bouwen van Albaniana, hij vocht bij zee.

Tegen God Neptunus, de schelpen als bewijs.

Wij hebben leeuwen getemd, tijgers beteugeld, steden gesticht en handel gedreven in alle uithoeken.

Albiana en verder, het water en rivieren die we volgen. Wij zijn Romeinen, te voet.

Gedicht Lars Ferweda Stadsdichter Alphen aan den Rijn