Met Albert en Bernadette – over de zijstroom van de Grote Rijn

Bernadette: Albert, wij lopen hier door een schitterende stuk Koudekerk, maar hoe moeilijk om je voor te stellen hoe het 200 jaar geleden het er hier heeft uitgezien. Waar heeft de Rijn precies gelopen.

Albert: Helemaal precies is heel moeilijk aan te duiden. Hier moet wel een zijstroom van de Rijn hebben gelopen, de zogenaamde Lutteke Rijn, de Kleine Rijn, die moet in de tijd van de Romeinen echt breder zijn geweest dan in de Middeleeuwen en ook echt bevaarbaar. Dat is later veranderd en is hij later helemaal dichtgeslibd.

Bernadette: Deze zijtak lijkt dus niets meer op de Lutteke tak van toen?

Albert: Beslist niet. Toen was het rivier soms kilometers breed. Het werd niet ingedamd dus het beeld was echt heel anders dan nu.

Albert: Wij zitten hier in het gebeid van de Lutteke Rijn, en zijstroom van de Grote Rijn. Hij lag er al in de Romeinse tijd en lag eigenlijk precies tussen Alphen aan de Rijn en Leiden. Tussen twee Castella, Leiden Roomburg, en Matilo, dat zou voor de Romeinen een goed reden zijn geweest om hier een wachttoren neer te zetten.

Bernadette: Zijn er aanwijzingen voor gevonden?

Albert: Nee, nog niet, er vindt nog onderzoek plaats. Het lastige is natuurlijk dat je onder de huizen zouden moeten kijken om daar mogelijke fundamenten van zo’n wachttoren te vinden.

(Info “Sporen van oudste bewoning in Koudekerk” 02:55)

Bernadette: Koudekerk heeft, als je het hebt over Romeinen, een bijzondere positie in het verhaal. Ten zuiden van de Rijn waren de Romeinen actief en het was dus een buffer zone, Koudekerk viel eigenlijk buiten het Romeinse gebied. De Romeinen hebben de Limes als grens bepaald, Limes is het Latijns voor grens. Soms is het een beetje verwarrend omdat de een Limes gebruikt voor de Rijn als grens en Limes ook gebruikt wordt voor de weg die ten zuiden van de Rijn is aangelegd om van fort naar fort te komen.