Archivaris en historicus van de Historische Vereniging Alphen aan den Rijn

Medewerker Adriaan Kuyvenhoven zoekt de historische landkaarten uit. Daarop is op andere te zien hoe de rivieren en kanalen rond Alphen aan den Rijn zijn ontstaan.

De bekendste rivier is de Rijn en die is ontstaan heel lang geleden maar omstreeks het jaar 1000 is de Rijn bij Katwijk afgesloten. Daar was de duinenrij te sterk en de Rijn stroomde niet meer in zee. Daarop liep het land al eens over en kwam er in Zwammerdam een dam zodat het land rond Alphen droog bleef. Maar de dam veroorzaakte in het Utrechtse overlast. De keizer kwam er aan te pas en hij verordende dat de dam weg moest. Bij Alphen moest een kanaal gegraven worden (de Heimanswetering) en bij Leiden de Does en de Zijl die voor de afwatering moesten zorgen.
De Aar heeft een bepaalde geschiedenis en je kan op de kaart zien dat de Aar als eerste loopt zoals hij nu is, maar in de loop van de tijd veranderde het ineens. De Aar kreeg een bypass en kwam eigenlijk uit bij de Heul. Later kwamen er weer verbindingen tussen de oorspronkelijke Aar en de Rijn en tenslotte kwam de Aar weer uit waar hij nu uit komt. Dit was al in de tijd dat het omloopkanaal om Alphen heen lag.
Maar voor Utrecht was het nog niet genoeg want het water stroomde nog steeds niet goed door. Daarom kwam er het Aarkanaal dat later doorgetrokken is van de Rijn naar het Amstels gebied. Op een van de eerste kaarten zie je dat de Gouwe, oorspronkelijk als een klein riviertje vanaf de IJssel stroomde.

Later is er een verbinding gemaakt en daardoor kwam hij in Alphen bij de viersprong uit om daar de verbinding te maken. Daarmee was het één van de knooppunten in Zuid-Holland. Rond het jaar 1650, 1660, 1670 ontstond in Zuid-Holland op tal van kanalen een regelmatige bode dienst tussen Leiden en Utrecht, naar Amsterdam, naar Gouda en verder naar Rotterdam. Wij hebben het niet alleen aan de wateroverlast te danken dat er zoveel rivieren in de regio kwamen. Ook de scheepvaart die begon met trekschuiten, maar later overging naar commerciële vrachtvaart zoals wij nu nog kunnen zien met de grote containerschepen tussen Alphen en Gouda, heeft hierin een rol gespeeld.